‘Ik kan me niet voorstellen dat jij niet gezien bent, zo’n smashing persoonlijkheid’ zei Thomas Erdbrink gisteren in Zomergasten tegen Griet Op de Beeck. Onbedoeld onderstreepte hij daarmee precies het probleem dat Griet aangaf: Juist kinderen die niet krijgen wat ze nodig hebben gaan nog harder hun best doen om geliefd te worden.
‘Kinderen die altijd glimlachen, daar moet je je zorgen over maken’.
Zowel in haar boek 'Kom hier dat ik u kus', als in de uitzending demonstreert Op de Beeck mooi hoe je als kind de overtuiging ontwikkelt dat je met het juiste gedrag liefde kunt ontvangen. En dat als je je niet geliefd voelt, je dus daar zelf verantwoordelijk voor bent en je gedrag moet aanpassen. Een overtuiging die je meeneemt in je volwassen leven en zo je levensscript vormt. Ook als dat niet meer om de liefde van je ouders gaat, maar om de liefde en waardering van je omgeving; vrienden, collega’s, je partner. De aanpassing blijft, omdat je ten diepste er van overtuigd bent dat je liefde moet verdienen. Dat je eigenlijk niet goed bent zoals je bent.
Ik herkende veel in wat Griet vertelde over haar verleden. Het sterk zijn, het aanpassen, het onvermogen van mijn ouders (omdat zij ook zo opgevoed zijn) en het tegen elkaar uitspelen van de kinderen. Hoe ik mijn glimlach heb opgezet, ‘Jij was altijd zo’n vrolijk kind’ zei mijn moeder, volstrekt onbewust van de eenzaamheid die ik voelde. Niet zien hoe ik hunkerde naar een stukje aandacht van mijn emotioneel afwezige vader. Hoe ik van haar wel eens een blijk van liefde en vertrouwen in mij wilde horen, in plaats van de herhalende confrontatie met haar angst dat ik voor galg en rad zou opgroeien. Die behoefte, dat verlangen werd niet gezien en daarmee ik niet. Het vrolijke kind, dat was mijn aanpassing om aandacht te vangen. En nog steeds als ik verdrietig ben sluit ik mij in eerste instantie op mijn kamertje op en verberg dat niet-vrolijke kind. Want mensen houden van vrolijke kinderen, of van ‘smashing persoonlijkheden’.
Een gedachte ook die omkeerbaar is. Door vragen te stellen bij die overtuiging, te ontdekken dat die niet waar is. Of zoals Griet zei: ‘Je bent fantastisch zoals je zijt, daar hoef je niks aan te doen’.
En zo is het precies.